Tatillerin hız ve haz odaklı olmayıp, yavaşlama ve dinginlikle devam etmesinin daha dönüştürücü olduğunu söyleyen Aile Danışmanı, Yazar Mine İzgi ile aile saadeti üzerine konuştuk. Aile birliğini korumanın formüllerini bu röportajdan okuyabilirsiniz.
- Yaz geldi, tatil planları yapılıyor. Bu dönemi ailecek verimli geçirmek için neler yapılabilir?
- Aile ile geçirilen her dakika önemlidir, tabi tatil olunca bu daha da zevkli hale dönüşmüş olur. Burada önemli olan ortak bir kararla tatil planının yapılıyor olmasıdır. Çünkü tüm aile üyeleri, bir yıllık çalışma temposunun yoruculuğunu, iş, okul ve aile sorumluluklarının bir süreliğine ara verilerek enerji toplamak, zihinsel ve fiziksel dinlenmek için yapmak ister. Bilimsel olarak da tatilin stresi azalttığı ve motive edici olduğudur. Aile bireylerinin aralarındaki bağların güçlenmesi, sevgi ve birbirleriyle yardımlaşma duygularının yakinen hissedilmesi, güzel anılar biriktiriyor olmanın yanı sıra birçok yeni şeyi deneyimliyor olmanın da faydası olacaktır. Bunun için de ortak bir yer belirleme ile beraber tatilde, herkesin hoşuna gidecek ortak aktiviteler yapmak gerekir. Mesela çocuklar yüzme kaydırağıyla eğlenmek isterken bunu istemeyen anne baba onlara yüz asıklığıyla eşlik etmemeli, ya da anne babalar arkadaşlarıyla yürüyüş yaparken zorla da olsa çocukları yanlarına almamalılar, ortak etkinlik alanlarında herkesin de hoşuna giden şeyler tercih edilmelidir. Bunu da uzun süre hep beraber olarak yapmak gerekmez, bazen de herkesin kendi istekleri göz önünde bulundurularak serbest alan oluşturulmalıdır. Yeni bir mekân keşfedilecek, tarihi bilgilere çok boğmadan çocukların da bundan zevk alması ve anı biriktirmesi sağlanabilir. Bu da çocukların tatilde de olsa dünyayı anlamlarına ve daha yaşayarak anlamalarına yardımcı olur. Akşamları birlikte oynanacak oyunlar da aynı şekilde ortak çoğunlukla seçilmeli, çoğunluk satraç oynamak isterken, azınlıktakiler de buna ikna edilip kısa süreli ortak edilmelidir. Tatilin amacı dinlenmek, motive olmak ve güzel anılar biriktirmektir, bu da herkesin farklı uğraşları seveceği göz önünde bulundurularak ortak alanda buluşmakla olabilir, bunu dikkat etmek gerekir.
- Tüm yılın yorgunluğunu yaz tatilinde dinlenerek atmaya çalışıyoruz. Yazın gezmek yeni yerler keşfetmek de güzel ancak yavaşlayıp düşünmek de gerekiyor. Siz bu konuda ne düşünüyorsunuz?
- Elbette gezmek yeni yerler görmek güzeldir, ama bunu yaparken de dediğiniz gibi düşünerek ve hayatımızın ritmini yavaşlatarak yapmamız çok daha verimli olacaktır. Zaten tatilde öyle koştur koştur bir uğraş içinde olmak da doğal olmaz. Mesela, çocuklara, “daha çabuk olun denize gidiyoruz, koşun yemek hazır, şimdi yürüyüş zamanı, çabuk gelin tatlı yiyeceğiz…” gibi bir talimatlar listesinin olması doğru olmaz. Zaten normal hayatımız çok hızlı ve aynı anda birçok işi yapmamız gereken durumlar da fazla bunu tatilde aza indirmek, bir şeye odaklanmak ve üzerinde düşünmek, tefekkür etmek çok da güzel olur. Bu yavaşlama, kişinin anda olmasını ve akıştakileri daha iyi fark etmesini sağlayacaktır. Hele de bunun çocuklarla ve ailecek yapılıyor olması muhteşem olur. Mesela maaile deniz kenarına oturdunuz, denizi, dalgaları, oturduğunuz kumsaldaki kum tanelerini ve deniz kabuklarını incelediniz, herkes bir şeyler söyleyecek ve birlikte o anın tadını daha anlamlı çıkarmış olacaksınız. Ya da ormanda yürürken, ağaçların renk tonlarının ayrı olduğunu, derin derin nefes alırken ciğerlerininiz havayla nasıl dolduğunu, kuşların ötüşünü, yürürken bastığınız toprağın sesini duymanın verdiği lezzeti birlikte fark etmiş olacaksınız, tüm bunları ancak yavaşlama ve düşünme ile sağlarsınız. Asıl vücudunuzun da o zaman dinlendiğini anlayacaksınız. Çünkü beynimiz de yavaşlayacak ve stres de azalacaktır. Bunun için çok yaygın tavsiye edilen meditasyon programları da tam da bunun içindir. Biz inanan insanlar için tefekkür ve yavaşlama dediğimiz bu yöntemle ruhumuzun dinginliği ve farkındalığımızın arttığı, bir iyileşme sağlandığını göreceğiz. Halbuki çok hızlı yaşarken ve bir şeyleri kaçırıyormuş gibi yarışırken, asıl önümüzde akıp gideni kaçırdığımızı bilmiyor, yavaşlamaktan adeta korkuyoruz. Yavaşlayarak ne kadar dinginleştiğimiz anladığımızda, bunun gerekliliğini de fark edebiliriz. İçsel yolculuk için de bu gereklidir. Birçok öğreti, bunun önemini kavradığından birçok yöntemler ve uygulamalar yapmaktadır.
- Bu tatil zamanları içsel yolculuğumuz için değerlendirebilir miyiz? Yavaşlayan zamanda derinleşmek için neler yapılabilir?
- Tam da bunu ifade etmek istedim. Tatilimizin hız ve haz odaklı olmayıp, yavaşlama ve dinginlikle devam etmesi daha dönüştürücü olacaktır. Çünkü tatil dönüşü, mental yorgunluktan arınmış ve motive olmuş, enerjik bir tempo sağlanmışsa faydalıdır. Yoksa siz tatile gidip, bol para harcayıp, bir de üstüne üstlük yorgunlukla dönüyorsanız, buna tatil denemez. İşte bunun için yavaşlama ve derinlik gereklidir. Mesela sohbetlerde açık ve derin bir iletişim sağlamak, duygu ve düşünceleri paylaşmak, yapılması gereken işleri el birliğiyle yapmak, mutlaka ve mutlaka derin nefes alma teknikleri kullanarak yaşam anlamımızı düşünmek… Böylece aile üyelerinin empati yeteneği de gelişecektir. Babanın ne kadar çok çalıştığı, annenin ne kadar fedakârlık yaptığı, çocukların evin neşe kaynağı olduğu gibi, birbirlerini daha iyi anlayacaklardır. Bunun için ilk deneyimler, yeni hobiler, günlük tutma ve yeni tariflerle yemek yapma ilk aklıma gelenler. Mesela zihin ve beden bağlantısını yavaş hareketler ve nefes alma yöntemiyle rahatlatacak aktiviteler yapmak. Gökyüzünü seyretmek, bulutların şekillerinden anlamlar çıkarmak, denizi ve ormanı seyretmek, yürüyüş yapmak ve tabi ki kitap okumak olabilir. Ama herkesin kendi zevklerini daha yavaş tempoyla yapması, üzerine düşünmesi de bu derinleşmeyi sağlayacaktır.
- Aile fertlerinin birlikte vakit geçirmesi, aile saadetine büyük destek oluyor. Aile saati, aile saadeti diyebilir miyiz? Aile birliğini sağlamak için siz neler tavsiye edersiniz?
- Çok güzel bir formül olmuş, aile saatini aile saadeti için ayarlayabiliriz. Aile saati ayarlamasında, aynen yaz saati uygulaması, kış saati uygulaması gibi aile çıkarları düşünülerek yapılmasıdır. Aileyi ekran önünden alıp aile üyeleriyle yüz yüze bakarak sohbet etmelerini sağlayacak, hoşça vakit geçirilecek ama yanı zamanda da bilgi aktarımı da olacak vakitler olarak düşünmek gerekir. Tabi bu demek değildir ki her zaman bilgi aktarımı olacak, eğlenilecek, gülünecek vakitlerin birliktelikle sağlanmasıdır. Aile içi iletişimin artması, aile üyeleri arasındaki sinerjinin oluşması bu aile saatlerinin artmasıyla oluşacaktır. Günümüz modern insanı, aynı evde, aynı çatı altında ama kimsenin kimseden haberi olmayacak şekilde günü tamamlamakta. Herkesin elinde bir alet, başlar önde, kulaklar kulaklıkla kapalı, evde biri yardım istese duyan olmayacak şekilde maalesef… İşte bu olumsuz tablodan, ayarlanmış ya da doğal akışla belirlenen bir aile saati uygulaması, sizin de dediğiniz gibi aile saadetini beraberinde getirecektir. Geçtiğimiz yıllarda yaşadığımız salgın sürecini hatırlarsınız, evlerde ve aile ile vakit geçirme zorunluluğu oluşmuştu ve birçok aile, “aaa biz ne güzel bir aileymişiz, aaa babam ne kadar da şakacıymış, eşim ne kadar güzel yemek yapıyormuş…” gibi latife olması bir yana gerçek ifadeler duyduk ve gördük. Demek ki aile birliği için aile birlikteliği ve aile ile geçirilecek saatlere ihtiyaç var. Bunun için ben 6 S formülünü uygulayan biri olarak önerebilirim. Öncelikle sınırsız internetleri sınırlı yapmak ve ailece belirlenen bir saat aralığında kapatma kararıyla bu S’leri uygulamak. Sofra birliği, mutlaka ailece bir vakit yemeği beraber yemek. Sohbet birliği, mutlaka birlikte ailecek sohbet etmek, bunu yine ortak ayarlama ile yapmak en güzeli tabi ki… Secde birliği, mutlaka cemaatle bir vakit de olsa namaz kılmak. Spor birliği, birlikte bir spor etkinliği yapmak, mesela, yürüyüş, bisiklet sürme, piknikte top oynama gibi… Seyahat birliği, ortak kararla bir müze, tarihi mekân ya da camiye gitmek. Son olarak sadaka birliği, harçlıkları birleştirip bir ihtiyaç sahibini yardım etmek, bunu ulaştıracak dernek ve vakfı ziyaret edip yardımın nasıl ulaştığını öğrenmek, destek olmak. Yine bunların dışında ortak kararla ibretlik bir film izlemek ve üzerine sohbet etmek. Birlikte en sevilen yemeği pişirmek. Kamp yapmak. Belli akşamlarda ev iç oyunlar oynamak, tiyatro, isim şehir, ışıkları kapatıp gölge oyunu gibi… Aslında tüm bunlar kendi aile dinamiklerimizle geliştirebileceğimiz şeyler, ana formül, 4 S kuralı yani…
- Teşekkürler…
- Bu güzel söyleşi için asıl ben teşekkür ederim, tüm ailelere muhabbetleri daim, yuvaları Cennet köşesi olması duasıyla huzurlu günler dilerim.