Diyetisyen Nurbahar Salihoğlu
Bebek beslenmesi anneden başlar;
Sen doğru beslen, bebeğin gelişsin bakış açısıyla Temmuz ayında emziren anneleri konuşacağız. Emzirme dönemi hem annenin, hem de bebeğin sağlığı için en hassas ve özel süreçlerden biridir. Bebeğinizin büyümesi, bağışıklık sisteminin güçlenmesi ve sağlıklı gelişimi için en önemli besin anne sütüdür. Ancak unutmayın ki, anne sütünün kalitesi ve miktarı, annenin beslenme düzeniyle doğrudan ilişkilidir. Bu nedenle emziren annelerin dengeli, yeterli ve düzenli beslenmeleri, yalnızca kendileri için değil, bebekleri için de büyük önem taşır. Peki bu dönemde nasıl beslenmeli, hangi gıdalardan uzak durmalı ve sütü artıran besinler veya pratik tarifler nelerdir? Tüm bu soruların cevapları ve tavsiyeler bu yazıda!
- Genel beslenme tavsiyeleri
- Emziren annelerin günlük enerji ihtiyacı yaklaşık 500 kalori artar. Bu kalorinin kaliteli olması gerekir: fast food, rafine şeker yerine tam tahıllar, sebze, meyve, kaliteli protein buna örnek verilebilir. Anne için önemli olan hızlıca kilo kaybından ziyade, sütü sağlıklı şekilde artırmak ve dengeli şekilde kiloyu kontrol etmektir. Emziren annelere her ne kadar çok yedirmek yanlış ise, hızlı kilo verme düşüncesiyle beslenmelerini kısıtlamak da bir o kadar yanlıştır. Doğru gıdayı doğru porsiyonlamada yediğinden emin olmalı ve bir uzman kontrolünde bu süreci yönetmeliyiz.
- Protein tüketimi; süt üretimi için önemlidir. Kaynaklar: yumurta, tavuk, balık, kırmızı et (haftada 1–2 kez), yoğurt.
- Sıvı alımı; Günde en az 2,5–3 litre su içilmeli. Bitki çayları (rezene, ıhlamur) süt artırıcı olabilir ama aşırıya kaçmamak gerekir. Gazlı içecekler, fazla kahve, kafeinli içeceklerden uzak durulmalı (günde max. 1 fincan Türk kahvesi veya 1 kupa filtre kahve).
- Kalsiyum; süt, yoğurt, peynir, kefir, badem, susam, yeşil yapraklı sebzeler.
- Demir; kırmızı et, kuru meyveler (özellikle kuru kayısı, hurma), pekmez, yumurta.
- Omega-3 Yağ Asitleri; Bebeğin beyin gelişimi için önemlidir. Haftada 2 kez balık (özellikle somon, sardalya), ceviz, keten tohumu, semizotu kullanılmalıdır.
- Vitamin-Mineral Desteği; doktor önerisiyle D vitamini, B12 veya folik asit takviyesi alınabilir. Anne vegan/vejetaryense B12 takviyesi mutlaka alınmalıdır.
Dikkat edilmesi gerekenler
- Çok gaz yapan yiyeceklerden uzak durulmalı; Lahana, karnabahar, brokoli, bakla, kuru fasulye bazı bebeklerde gaz yapabilir ama herkes için geçerli değildir. Deneme-yanılma yöntemiyle takip edilmelidir.
- Alerjenlere dikkat; Anne sütüyle bebeğe geçebilir. Ailede alerji öyküsü varsa (örneğin inek sütü, fındık), dikkatle tüketilmeli.
- Sigara, alkol kesinlikle yasaktır. Alkol süte geçer, bebekte sinir sistemi problemlerine yol açabilir.
Süt artışına destek olan temel gıdalar
- Yulaf: Lif, demir ve B vitamini kaynağıdır. Süt üretimini destekleyici etkisi vardır.
- Rezene: İçeriğindeki fitokimyasallar prolaktin hormonunu destekler. Çay olarak tüketilebilir.
- Susam ve tahin: Kalsiyum deposu ve hormonal dengeyi destekleyicidir.
- Humus ve nohut: Bitkisel protein ve lif içeriği sayesinde süt artırıcı etki gösterebilir.
- Yeşil yapraklı sebzeler (fesleğen, ıspanak, pazı): Folik asit ve demir içerir, annenin kan değerlerini dengede tutar.
- Bol su ve komposto: Süt üretimi sıvıya bağımlıdır. Su, ayran, şekersiz kompostolar sütü artırır.
- Bazı iyi gelen diğer gıdalar; dereotu, kimyon, çörekotu, çemen otu, maden suyu, bulgur pilavı, tahin helvası, badem, ceviz, fındık, kayısı, beyaz üzüm, hurma, kuru incir, havuç, kırmızı pancar, sarımsak.
Tahinli Muzlu Puding
OMEGA-3, KALSİYUM, POTASYUM DEPOSU
Malzemeler:
1 adet olgun muz
1 yemek kaşığı tahin
2 yemek kaşığı yoğurt
1 tatlı kaşığı susam
Yapılışı:
Tüm malzemeleri blendere koyup karıştırın.
Soğuk ya da oda sıcaklığında tüketin.
Üzerine ceviz ya da yulaf serpebilirsiniz.
Rezene çaylı komposto tatlısı
Hem sıvı alımını destekler, hem tatlı alternatifi sunar
Malzemeler:
4–5 adet kuru kayısı
1 küçük elma
1 tatlı kaşığı rezene tohumu
2 su bardağı su
Yapılışı:
Tüm malzemeleri küçük doğrayın.
Rezene tohumlarıyla birlikte 10–15 dk kaynatın.
Ilıyınca tüketin. Soğuk da içilebilir.
Dut kürü
Demir ve kalsiyum kaynağı
Malzemeler:
8-10 adet kuru dut
300 ml su
Yapılışı:
Dut kurusunu 300 ml su ile kaynatıp içiyoruz. Dilerseniz ara öğünde dut kurusunu kuru olarak da tüketebilirsiniz. (Günde 2 kez tüketime uygundur)
Son söz: Önce anne sağlığı, sonra süt kalitesi
Unutmayın, sağlıklı bir anne demek, sağlıklı bir bebek demektir. Emzirme döneminde annenin beslenmesi sadece süt miktarını değil, süt kalitesini ve annenin genel sağlığını da etkiler. Doğal, çeşitli, dengeli ve yeterli bir beslenme programı ile bu dönemi sağlıklı ve huzurlu geçirmeniz temennisi ile.