Dünya İslamilik Endeksi Sonuçları ve İncelenmesi

İslami temelli bir ülke modelinin olabileceği ve bu modelin kalkınmada öne çıkan bir nitelik göstereceği hakkındaki yaklaşım çok önemlidir.

Bu bağlamda, son yıllarda yapılan en önemli araştırmalardan birisi ‘’İslamilik Endeksi Projesi’’dir. İslamilik Endeksi Projesi’nin amacı; ülkeleri İslami öğretilere yakın bir idare sürdürme yönünden değerlendirip değişik ölçütlere göre puanlayıp sıralamaktır. Endeks, Amerika Birleşik Devletleri’nde faaliyet gösteren ‘’İslamicity Vakfı ‘’ tarafından George Washington Üniversitesi mezunu İranlı iki akademisyen önderliğinde yapılmaktadır. İslamilik Endekslerinin, bir ülkenin İslami algısını geliştirmek için bir yol haritası sağlamak amacıyla tasarlandığı belirtilmektedir. İslamilik Endeksi; İnsani Ve Siyasi Haklar Boyutu (%35) Ekonomik Boyut (%30) Hukuk ve Yönetim Boyutu (%25) ve Uluslararası İlişkiler Boyutu (%10) olmak üzere dört ana daldan oluşur. Endeks, birçok ülkenin, İslam’ın insani, sosyal, yönetimsel ve ekonomik öğretilerini yansıtıp yansıtmadığını ölçmeyi amaçlamaktadır.

İnsani ve Siyasi Haklar kısmında dokuz alt ölçüt vardır. Bunlar ve yüzdeleri: Kişisel Özgürlük (%32) İnsani Eşitsizlik (%11) Eğitime Erişim(%11), Sağlık Hizmetlerine Erişim (%11) İnsani Gelişmişlik (%10), Medeni ve Siyasi Haklar (%10) Sosyal Sermaye (%5) Demokrasi (%5), Yaşam Koşulları (%5) şeklindedir.

Ekonomi kısmında 8 alt ölçüt vardır. Bu ölçütler ve yüzdeleri: Ekonomik Fırsat ve Ekonomik Özgürlük (%40) Ekonomik Refah (%15) Ekonomik Adalet (%15) Yoksulluğun Ortadan Kaldırılmasına Yönelik Hükümler ve Yardımla Refahın Sağlanması (%10) Destekleyici Finansal Sistem (%10) İslami Finansa Uyum (%10) İş Yaratma ve İstihdama Eşit Erişim (%5) Mülkiyet Hakkı ve Sözleşmenin Kutsallığı (%5) şeklindedir.

Hukuk ve Yönetim kısmında beş alt ölçüt vardır. Devlet Yönetimi-Devlet Etkinliği (%40) Hukuki Bütünlük (%27) Yönetim Endeksi (%13) Yolsuzluğun Önlenmesi (%13) Emniyet ve Güvenlik Endeksi (%7) şeklindedir.

Uluslararası İlişkiler kısmında 2 alt ölçüt vardır. Bunlar, Askeri Durum ve Savaş Hali (%50) Huzur Durumu (%50) şeklindedir.

On puan İslam’ı yaşamaya en yakın ülkeyi gösterirken sıfır puana yaklaştıkça İslami öğretilere en uzak olan ülkeler belirlenir. Aşağıdaki listede 2022 yılının Endeksinde sıralamadaki bazı ülkeler ve onların ortalama skorları gösterilmektedir. Merak edenler ayrıca ilgili 4 kısım skorlarına ve listedeki tüm ülkelerin verisine   erişebilir.

1-Danimarka 8.87

2-İrlanda 8.83

3-Hollanda 8.78

4-İsveç 8.74

5-İzlanda 8.72

6-İsviçre 8.69

7-Norveç 8.67

8-Finlandiya 8.66

9-Yeni Zelanda 8.64

10-Almanya 8.64

11-Lüksemburg 8.61

12-Kanada 8.50

13-Avusturya 8.43

14-Avustralya 8.36

15-Japonya 8.36

16-Birleşik Krallık 8.24

17-Belçika 8.21

18-Malta 7.99

19-Çekya 7.88

20-Estonya 7.87

21-Slovenya 7.85

22-Portekiz 7.85

23-İspanya 7.68

24-Fransa 7.62

25-Güney Kore 7.47

26-Singapur 7.45

27-Letonya 7.38

28-İtalya 7.36

29-Amerika 7.33

30-Litvanya 7.33

31-Slovakya 7.28

32-Polonya 7.12

33-Morityus 7.09

34-Hırvatistan 6.98

35-Şili 6.91

36 Kosta Rika 6.87

37-Güney Kıbrıs 6.77

38-Uruguay 6.67

39-Macaristan 6.56

40-Yunanistan 6.45

43-Malezya 6.29

48-Birleşik Arap Emirlikleri 5.90

54-Gana 5.49

60-Botswana 5.28

76-Guyana 4.63

86-Hindistan 4.34

98-Kenya 3.79

99-Rwanda 3.78

100-Türkiye 3.73

149-Suriye 0.89 ile sonuncudur.

Müslüman ülkelerin ortalama sıralaması 76 olarak belirlenmiştir. Müslüman ülkelerin ortalama skoru ise 4.63’tür.

Türkiye; Ekonomi kısmında 4.93 puan ile 71.sırada, Hukuk ve yönetim kısmında 2.94 puan ile 112. Sırada, İnsani ve Siyasi Haklar kısmında 3.59 puan ile 97. sırada, Uluslararası İlişkiler kısmında 2.93 puan ile 124.sırada yer almıştır.

Sonuçlarla ilgili olarak dikkat çekici kısım Müslüman ülkelerin (Malezya’yı Müslüman olmayanların oranı Müslüman olanlara yakın olduğu için saymassak) ancak kendine 48. sırada yer bulabildiğidir. Birleşik Arap Emirlikleri 48. Sırada yer almaktadır. BAE’nin skorundaki en yüksek puan tahmin edileceği gibi 7.19 puanla ekonomidir. Diğer kısımlarda yine ortalama Müslüman ülke skorlarını almıştır. Yine benzer şekilde ekonomik gücün etkisiyle Katar kendisine 56. Sırada yer bulmuştur. Ekonomi puanlarında Ekonomik fırsat ve özgürlüğünün yarıya yakın etkisinin olması aslında tam olarak İslami bir ölçüt değildir. Liberalizm ölçütü bu yönden etkili olmuştur. Bu durumun İslam’ın kabul etmeyeceği sonuçlara gebe olması tehlikedir.

İlk sırada yer alan Danimarka ya baktığımızda Danimarka halkının yaklaşık %82 si Protestan Evanjelik Lutheran (Devlet Kilisesi) %5’i Müslüman % 13’ü farklı dinlere mensuptur. Diğer dini gruplar ise nüfusun %1’i civarındadır. 2010 da yapılan bir araştırmaya göre; Danimarkalıların %28 i “Bir Tanrı olduğuna” nüfusun %47’si “hayatımızın kaynağı olan bir ruhun veya bir hayat gücün mevcut olduğuna” ve nüfusun %24’ü “Tanrı, ruh, veya bir hayat gücünün olmadığına” inanmaktadır. 2005 yılında yapılan bir araştırmaya göre ise, Danimarka dünyanın en büyük dördüncü ateist veya agnostik grubun yoğunluğuna sahip ülkesidir ki, söz konusu araştırmaya göre ülkedeki ateist veya agnostik grubun oranı %43 ile %80 arasındadır.

15.sıradaki Japonya’da ise Şintoizm ve Budizm e inanan %70 e yakın kesim varken İslam’a inanan oranı % 0.1 ile %0.2 arasındadır.

Sonuç olarak İslam ülkelerinin İslam’a uygun bir şekilde yaşamaması, evrensel ahlak ve dürüstlük kurallarında başka dine inanan ya da ateist olarak kendini belirten ülkelerce geride kalması hepimizin bildiği bir gerçek olmakla birlikte bilimsel olarak da başta bu çalışma olmak üzere birçok bağımsız çalışmada kanıtlanmış bir durumdur. Bu durumun sebebini anlamak zor değildir. Kendi ülkemizden örnek verirsek Kur’an’ı okuyup anlayan kişilerin oranı ‘’Kur’an’ın Anlamıyla Buluşma Platformu’’nun yaptığı bir ankette %5 olarak belirlenmiştir. Bu %5 ‘lik oranın içinde de yüzde kaçının dürüstçe cevap verip gerçekten düşüne düşüne okumuş olduğu da meçhul bir durumdur. Şahsi kanaatim değil %5, % 0.5 bile olmadığıdır. Bu oranın %100 olduğu bir ülkede alınacak skor 10 üzerinden 10 olacaktır. Çıkar amaçlı sözde dini grupların kitaplarını ve öğretilerini kutsal saymak ve ona uymak, sorgulamamak bizleri bu hale getirmiştir. Avrupa ve listedeki üst sırada olan diğer ülkeler ise İslam’a inanmasa bile ahlak ve erdem kurallarını biz Müslümanlara göre çok daha fazla sahiplenmişlerdir. Biz ise ne İslam’ı doğru anlamış ne de ahlak ve erdemlice bir hayatı Müslüman olmayan birçok ülke kadar yaşayabilememişizdir.

Avrupa’nın neden en üst sıralarda olduğunu, yaşanmış bir olayı aktararak daha iyi anlayabiliriz.

İsveç Sosyal Demokrat Parti Başkanı Mona Sahlin hakkında Ekim 1995’te Expressen gazetesi, Sahlin’in devletin kendisine tahsis ettiği kredi kartıyla özel harcamalar yaptığını yazdı. İsveç’te kredi kartı kullanımının yaygın olması nedeniyle normalde devletin tahsis ettiği kredi kartı üzerinden yapılan özel harcamaların kısa bir süre içerisinde geriye ödenmesi halinde bu durum büyük bir sorun teşkil etmiyordu. Ama yalnızca birkaç gün içerisinde Sahlin’in hakkındaki iddialara yenileri eklenecekti.

Bir hafta sonra Expressen bir haber daha yayınladı ve Sahlin’in bu kredi kartıyla kendisine kıyafet aldığını ve bu kredi kartını kendi özel yurt dışı seyahatlerinde kullandığını yazdı. Ayrıca kendisine tahsis edilen kartla Toblerone çikolatası gibi ufak tefek atıştırmalıklar da aldığı belirtiliyordu.

Sadece 1 hafta sonra Maliye Müfettişleri Sahlin’in kapısına dayandılar. Soruşturma başlatıldı. Savcı iddianameyi sayfalarca hazırladı. Dava aylar sürdü. Başkan Sahlin ise ”Devletin verdiği kredi kartını kullandığını ama hiçbir zaman amacının devlet hazinesine zarar vermek olmadığını” her duruşmada anlatmıştı. Tüm mal varlığı Maliye Bakanlığı tarafından incelemeye alındı, harcamalarının hepsinin dökümü çıkarıldı. Sonunda ise aldıklarını fazlasıyla geri ödedi ve dava kapandı. Dünya Siyasi Tarihine damga vuran ”Toblerone Davası” sonuçlanmış oldu.

Mehmet Akif Ersoy’a Avrupa gezisi dönüşünde sorarlar, Avrupa’yı nasıl buldun? Cevap olarak ‘’İşleri var dinimiz gibi, dinleri var işimiz gibi!’’ demiş.

______________________

Yayınlandığı Yer:

Hüseyin Anıl ASLAN

The post Dünya İslamilik Endeksi Sonuçları ve İncelenmesi appeared first on Ceride-i İlmiyye.