Fizyolojimizdeki gizli mutluluk formülleri-2

Geçen ay yazımızda sizlerle yaratılışımızın mucizeliğini konuşup, mutluluğun vücudumuzdaki taşlarından bahsetmeye başlamıştık. Bu ayki yazımızda da mutluluğun kimyasal izdüşümlerini yakından tanımaya devam edeceğiz.

Seratonin

Seratonin beyinde enzimi yapılarak salgılanarak üretilen mutluluk hormonudur. Üretim olarak vücudun farklı bölgelerinde görülebilir. Örneğin merkezi sinir sistemine bağlı olan seratonin üretiminde uyku, stres, ruhsal sağlık gibi durumlar etki alanında iken mide ve bağırsak bölgesinde üretilen seratoninde ise asli görev sindirim üzerinedir. Dışarıdan alınan herhangi bir besinde olup olmadığı konusunda net bir bilgi henüz yok.

Seratonin hormonunun gereğinden az salgılanması stres, depresyon, yeme bozukluğu ve uykusuzluk gibi problemlere yol açar. Ayrıca kronikleşen migren atakları, hiç geçmeyen baş ağrıları da bu hormonun azalmasıyla ilişkilidir. Bunun tersi olarak yükseldiğinde ise mutluluk, moral, motivasyon, enerji yükselmesi görülüyor. Seratonini vücut kendisi üretiyor olsa da bizler yediğimiz, içtiğimiz besinlerle bu hormonun üretilmesini destekliyoruz. Açken, mutsuzken, stres altındayken kadınlarda östrojen erkeklerde testesteron hormonun azalır, dolayısıyla serotonin hormonu da azalır. Mutlu, huzurlu, rahat ortamlarda ise bu hormon artar.

Seratonin seviyesinin düşmesiyle beraber ruhsal ve sosyal bozukluklar, stres, depresyon halleri ortaya çıkacağı için doğal olarak uyku hali de etkilenecektir. REM uykusu olarak tabir edilen rüya görülen evre esnasında mutluluk hormonu yüksek seviyelerde değildir. Mutluluk hormonu azaldığında asetilkolinler yükselmeye başlar ve yeteri kadar yükselmezse rüya görememe durumu oluşur. Yani mutluluk hormonu ne kadar çok salgılanırsa rüya görme durumu o kadar azalacaktır.

Endorfin

Endorfin hormonu da tıpkı seratonin hormonu gibi vücut tarafından üretilir, dışarıdan alınmaz. Bu hormon genellikle kişi bir ağrı ya da acı hissettiğinde ortaya çıkar ve bu acıyı hafifletme görevi görür. Acıları bastırma yoluyla kişiyi mutlu edebilme özelliği olan bu hormon sadece yaralanma ağrılarında değil tüm ağrılarda ağrıyı dindirici özellik gösterir. Aşırı gergin, sinirli, stresli, mutsuz özellikler gösteren kişilerin beyni endorfin salgılamasına izin vermiyor.

Hemşire Zeynep Toprak Zıylan