Mutlu evliliğin formülü

Evliliklerin kırılma noktasına geldiği günümüzde boşanmaların önüne geçilmesi için çaba sarf etmek gerekiyor. Psikolog ve Aile Danışmanı Neriman Akyıldız’la mutlu evlilikler için yapılması gerekenleri konuştuk. Buyrun okuyalım.

Son zamanlarda boşanmaların çok arttığını duyuyoruz. Bu neden kaynaklanıyor?

Gençlerimizin okuması, meslek sahibi olması için aileler çok çaba sarfediyor ve onlara ortam hazırlayıp, onların sorumluluklarını neredeyse tamamen üstleniyor ve sorumluluk vermemeye çalışıyorlar. Gençler bu durumda sadece ders çalışmak, sınavlara hazırlanmanın dışında hayata hazırlanmıyorlar. Ailelerinin prens ve prensesleri zamanı gelip evlendiklerinde, evliliğin, evin sorumluluğunu almakta zorlanıyorlar. İkincisi evlilik olgunluğuna sahip olmadan evleniyorlar. ‘’Ben’’lerini koruyarak ‘’biz’’ olacakları halde sadece ‘’ben’’ diyebiliyor ve evliliğin ilk seneleri uyum sağlamak yerine güç mücadelelerine sahne oluyor. Çatışmalar artarak devam ediyor.

Mutlu evliliğin formülü nedir? Sağlıklı evlilik nasıl yürütülür?

Empati kurma, iletişim becerileri, problem çözme becerileri, krizi yönetme, öfkesini kontrol etme, hoşgörülü olma, farklılıkları kabul edebilme, esneklik gibi özelliklere sahip olmadan sadece birkaç kritere göre ve hoşlanan şeylere göre çabucak karar veriliyor ancak evlilikler uzun sürmüyor.

Sağlıklı bir evlilikte öncelikle gençlerin bir iki kritere göre değil birçok kriteri göz önüne alarak evlilik kararı alması gerekiyor. Evliliğe fiziken hazır olsalar da evlilik olgunluğuna sahip olup olmadıklarını, evliliğe hazır olma açısından kendilerini ve eş adaylarını iyi değerlendirmeleri gerekiyor. Evlilikte olgunluk kadar yaş, eğitim, kültür, denklikte çok önemlidir. Birçok alanda denk olmak evlilik uyumunu kolaylaştıracaktır. Birçok çiftin sadece aşk olarak evlenmeye karar vermeleri de hatalardan biridir. Cinsel çekimle ilgili olan ve filmlerde abartılan aşkın ömrü iki sene kadardır. Sonrasında yerini yavaş yavaş gelişen sevgiye bırakmışsa, dostça arkadaşlığa dönüştürmüşse evlilik sürebiliyor. Ben sadece eşimle evleniyorum ailesi önemli değil diyen çiftlerde yanılmış olduklarını görüyorlar. Çünkü evlilik sahnesine çiftle birlikte onların ailelerinden aldığı değerler, kültür, bakış açısı ve evlilik modeli de gelmektedir.

Evlenmek isteyen adayların bir ehliyete tabi tutulması hakkında ne düşünüyorsunuz?

Çiftin kişiliği kanalıyla zaten gelen kök aile, bir de dışarıdan müdahale ederse evlilikler daha da zorlaşıyor. Öncelikle çiftin geldiği ailelerini de dikkate almak gerekiyor. Evlilikten beklentilerini evlilik öncesinde konuşurken açık ve net bir şekilde nasıl bir evlilik beklentisine sahip olduklarını belirtmelidirler. Bazen gençler evlilikle ilgili beklentilerini net açıklamıyor, karşı tarafta kendisi ile aynı beklenti içinde olduğunu varsayıyor. Veya çiftlerden birisi uymayan yönleri olduğu fark etse de “evlenince onu değiştiririm” düşüncesi ile susuyor. Ancak evlilik sonrasında maalesef kimse değişmiyor ve beklentiler çatışıyor.

Aile olmanın şuuruna ermek gerekiyor. İlgi ve sevgiyi daim tutmak için neler yapılabilir?

Aile kavramı, medyanın da ve dış uyarıcıların etkisiyle çok yara aldı. Aile olma bilinci yerine daha çok bireysellik ön planda ve egolar çok yüksek. Haklar deyince sadece kendi haklarını anlayan düşünceye, kişiliğe saygı deyince sadece kendi düşünce ve kişiliğine saygıyı anlayan bir kuşak yetişti.

Manevi değerlerden uzaklaştıkça aile de huzur ikliminden uzaklaşıyor maalesef. Bencillikle evlilik bir arada yürümüyor. Kul hakkını gözeten, hoşgörü ve insanlara saygıyı önceleyen, sorumlulukla birlikte hakları düşünen insanlar olmaktan çok benlikler, nefsin istekleri ve dış uyaranlar madde ile mutlu olacağını zannetmeler nedeniyle aile sıcaklığına o huzurlu liman, bir psikolojik sığınak olması gereken aile ocağından giderek uzaklaşıyoruz.

Mutlu evliliklerin ortak özellikleri nelerdir?

Mutlu evlilik uzak bir hayal değil. Bunu başarabilen çiftler üzerinde uzun yıllar süren araştırmalarda şu ortak özelliklere rastlanmış;

• Mutlu çiftlerin birbirlerine ve evliliklerine bakış açıları olumludur.
• Mutlu evliliklerde eşler birbirlerinin farklılıklarını kabul ediyorlar.
• Birbirleriyle yıkıcı kavga etmiyorlar, tartışmaları yapıcı bir biçimde yapıyorlar.
• Mutlu evliliklerde eşler küs kalmıyorlar.
• Cinsel hayatlarını canlı tutuyorlar.
• Ortak yaşamdan kaynaklanan; paranın yönetimi, çocukların yetiştirilmesi, ev işleri ve iş bölümü, boş zamanların nasıl değerlendirileceği, kök ailelerle ilişkiler, tatil planları gibi sorunları sağlıklı bir biçimde çözmeyi başarıyorlar.
• Mutlu çiftlerin arkadaşlıkları iyi.
• Birbirlerine duygusal olarak bağlılıklarını hissettiriyorlar.
• Birbirleriyle konuşmaktan hoşlanıyorlar.
• Beraber güzel zaman geçirmeyi ihmal etmiyorlar.
• Gün içinde birbirlerinden haberdar oluyorlar.

Evlenmek isteyen gençlere ne tavsiye edersiniz?

Gençlerin evlilik olgunluğuna sahip olmadan, evliliğe hazır olmadan karar vermemelerini, evlilikten ve eş adayından beklentilerini netleştirmelerini tavsiye ediyorum.

Evliliğe hazır olmak;

• Sorumluluk almaya hazır olma
• İletişim becerisine
• Öfke kontrol becerisine
• Çatışma çözme becerisine sahip olmaları
• Ekonomi yönetimi
• Esnek ve hoşgörülü olabilme
• Sabırlı olabilme gibi

Özellikler açısından hazır olması, gelişmiş olması ve eş adayında da bu özelliklere dikkat etmeleri gerekiyor. Farklılıklara saygı esastır ancak mümkün olduğu kadar denk olma ve benzer özelliklere sahip olmanın evlilik uyumunu kolaylaştıracağının farkında olmalılar.

Evlenmeden önce eş adayıyla evlilik algısını, evlilikten ve eş adayından beklentilerini, kadın-erkek rollerini açık ve net konuşmalılar. Sevgi olmadan olmaz ancak tek başına sevginin yetmeyeceğini güven, saygı, özveri, sorumluluk, beklentilerin benzer olması, denklik gibi başka kriterleri de dikkate alarak evlilik kararı almaları doğru olacaktır.

Eş seçimi, gelecek nesilleri de etkileyecek bir karardır. Huzurlu aileler ve huzurlu nesiller dileklerimle.